مقررات محیط های عادی و مخصوص در تاسیسات برقی – مبحث 13
مقررات مبحث 13 در مورد محیط‌های عادی و خاص تاسیسات برقی، برای همه انواع ساختمان‌ها قابل اجرا است. این مقررات شامل محیط‌های خشک، مرطوب، گرم و خاص بوده و باید بر اساس استانداردها و دستورالعمل‌های معتبر رعایت شوند. در محاسبات جریان مدار لامپ‌های تخلیه الکتریکی، توان بالاست‌ها بدون در نظر گرفتن خازن‌ها محاسبه می‌شود. مدارهای روشنایی نباید پریزها یا وسایل دیگر را تغذیه کنند، مگر در موارد خاص مانند موتورهای کوچک با توان کمتر از 100 وات. هر مدار روشنایی در ساختمان‌های مسکونی حداکثر 12 نقطه روشنایی و هر مدار پریز حداکثر 12 پریز عمومی را تغذیه می‌کند.
همه مدارها باید دارای هادی حفاظتی باشند و پریزها در ارتفاع حداقل 0.3 متر از کف نصب شوند. فاصله کلیدها و پریزها از شیر گاز یا لوله‌کشی گاز طبیعی حداقل 5 تا 50 سانتی‌متر است. پریزهای ماشین لباسشویی و ظرفشویی در ارتفاع حداقل 60 سانتی‌متر و با فاصله 30 سانتی‌متر از لوله‌های آب یا فاضلاب نصب می‌شوند. برای ایمنی کودکان، پریزها باید مجهز به درپوش ایمنی باشند و همه پریزها دارای هادی حفاظتی باشند. توان مصرفی مدارها باید با توجه به ضریب همزمانی و توان نامی تجهیزات ثابت انتخاب شود.
مقررات محیط های عادی و مخصوص در تاسیسات برقی – مبحث 13
10-13 ﻣﺤﻴﻂﻫﺎی ﻋﺎدی و ﻣﺨﺼﻮص
1-10-13 ﻛﻠﻴﺎت
ﻣﻘﺮرات ذﻛﺮ ﺷﺪه در اﻳﻦ ﺑﺨـﺶ، در ﺗﺄﺳﻴﺴـﺎت ﺑﺮﻗــی ﻫﻤـﻪ اﻧـﻮاع ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎنﻫـﺎ ﻗﺎﺑـﻞ اﺟـﺮا اﺳـﺖ (ردﻳﻒ 1-1-2-13).
ﺗﺒﺼﺮه 1: ﺑﺮای ﻣﻘﺮرات ﻣﺤﻴﻂﻫﺎی ﺧﺸــک، ﻣﺤـﻴﻂﻫـﺎی ﻧﻤﻨـﺎك، ﻣﺮﻃـﻮب، ﮔـﺮم و ﻣﺨﺼـﻮص ﺑـﻪ ردﻳﻒﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ از اﻳﻦ ﻓﺼﻞ رﺟﻮع ﺷﻮد.
ﺗﺒﺼﺮه 2: ﻣﻘﺮرات ذﻛﺮ ﺷﺪه ﺑﺮای ﻣﺤـﻴﻂﻫـﺎی ﻣﺨﺼـﻮص ﻛﻠــی اﺳـﺖ و ﭼﻨﺎﻧﭽـﻪ ﻧـﺎﻣـی از ﻣﺤـﻴﻂ ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺮده ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ، دﻟﻴﻞ ﺑﺮ ﻋﺪم ﻟـﺰوم رﻋﺎﻳـﺖ ﻣﻘـﺮرات ﻣﺨﺼـﻮص در آن ﻧﺨﻮاﻫـﺪ ﺑـﻮد. ﺑـﻪ ﻃﻮرﻛﻠـی ﻣﻘﺮرات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ ﻣﺤﻴﻂ ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاﺳﺎس ﻛﻠﻴـﺎت ذﻛـﺮ ﺷـﺪه در اﻳـﻦ ﻣﻘـﺮرات و دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞﻫﺎ و ﻣﻘﺮرات ذﻛﺮ ﺷﺪه در اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎی ﻣﻌﺘﺒﺮ دﻳﮕﺮ (ﻛﻠﻴﺎت ﺑﺨﺶ 1-13) رﻋﺎﻳﺖ ﺷﻮد.
1-1-10-13 ﻫﺮ ﻻﻣﭗ ﺗﺨﻠﻴﻪ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜـی در ﮔﺎزﻫﺎ (ﻓﻠﻮرﺳﻨﺖ، ﺑﺨﺎر ﺟﻴﻮه، ﺑﺨﺎر ﺳـﺪﻳﻢ، ﻣﺘـﺎلﻫﺎﻟﻴـﺪ و ﻏﻴﺮه ﺑﻪ ﺑﺎﻻﺳﺖ اﻟﻘﺎﻳـی) ﺣﺘـی اﮔﺮ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺧﺎزنﻫﺎی ﺗﺼﺤﻴﺢ ﺿﺮﻳﺐ ﻗﺪرت ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺠﺎز ﻣﺪار ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آنﻫﺎ ﺑﺪون ﺧﺎزن ﺑﻪ ﺣﺴﺎب آورده ﺷﻮد. ﺗﻮان وﺳﻴﻠﻪ راهاﻧﺪازی و ﺗﺜﺒﻴـﺖ ﺟﺮﻳﺎن آنﻫﺎ (ﺑﺎﻻﺳﺖ ﻳﺎ ﭼﻮك اﻟﻘﺎﻳـی) ﻧﻴﺰ در ﺗﺨﻤﻴﻦ درﺧﻮاﺳﺖ ﻧﻴﺮوی ﺑﺮق ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﻈﻮر ﺷـﺪه ﺑﺎﺷـﺪ (ﺑﻪ ردﻳﻒ 1-2-4-13 ﺑﻨﺪ ب رﺟﻮع ﺷﻮد).
2-1-10-13 ﻣﺪارﻫﺎی ﺗﻐﺬﻳﻪﻛﻨﻨﺪه ﭼﺮاغﻫﺎ ﻳﺎ ﻧﻘﺎط روﺷﻨﺎﻳـی ﻧﺒﺎﻳﺪ ﭘﺮﻳﺰﻫﺎی ﺑﺮق ﻳﺎ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻳﺎ دﺳﺘﮕﺎه دﻳﮕﺮ را ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻛﻨﻨﺪ.
ﺗﺒﺼﺮه 1: از ﻫﺮ ﻣﺪار روﺷﻨﺎﻳـی ﻣـیﺗﻮان ﻳـک ﻳﺎ دو ﻣﻮﺗﻮر ﻛﻮﭼـک را، ﺑﻪ ﺷﺮط آﻧﻜﻪ ﻣﺠﻤﻮع ﺗﻮان آنﻫـﺎ از 100 وات ﺗﺠﺎوز ﻧﻜﻨﺪ، ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻛﺮد.
ﺗﺒﺼﺮه 2: در ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺪارﻫﺎی ﺗﻐﺬﻳﻪﻛﻨﻨﺪه ﻣﺨﻠﻮﻃـی از اﻧﻮاع ﭼـﺮاغﻫـﺎی ﻣﺨﺘﻠـﻒ، ﻋﻠﻴـﺮﻏﻢ وﺟﻮد اﺧﺘﻼف ﻓﺎز ﻧﺎﺷـی از ﺿﺮﻳﺐ ﺗﻮانﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوت ﭼﺮاغﻫﺎ، ﺟﺮﻳﺎنﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺟﺒﺮی ﺟﻤﻊ ﺷﻮﻧﺪ.
3-1-10-13 در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎی ﻣﺴﻜﻮﻧـی ﻫﺮ ﻣﺪار روﺷﻨﺎﻳـی ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻴﺶ از 12 ﭼﺮاغ ﻳﺎ ﻧﻘﻄﻪ روﺷﻨﺎﻳـی (ﻏﻴﺮ از روﺷﻨﺎﻳـی اﻳﻤﻨـی) را، اﮔﺮ در ﺑﻴﺶ از ﻳـک اﺗﺎق ﻳﺎ ﻓﻀﺎی ﻣﺸﺨﺺ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻛﻨﺪ.
ﺗﺒﺼﺮه: ﺗﻌﺪاد ﭼﺮاغﻫﺎی ﻣﺪار ﻛﻪ در ﻳـک اﺗﺎق ﻳﺎ ﻓﻀﺎی ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺼﺐ ﻣـیﺷﻮﻧﺪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺠﺎز ﻫﺎدی ﻣﺪار و ﺣﻔﺎﻇﺖ آن ﻣﺤﺪود ﻣـیﺷﻮد.
4-1-10-13 ﻫﺮﻣﺪار ﭘﺮﻳﺰ ﺑﺮق ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻴﺶ از 12 ﭘﺮﻳﺰ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺼﺎرف ﻋﻤﻮﻣـی (ﻏﻴﺮﻣﺸﺨﺺ) را ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻛﻨﺪ.
ﺗﺒﺼﺮه: اﮔﺮ ﻧﻮع و ﺗﻮان وﺳﺎﻳﻠـی ﻛﻪ از ﭘﺮﻳﺰﻫﺎ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ ﻣﻌﻠﻮم ﺑﺎﺷﺪ، ﺗﻌﺪاد آنﻫﺎ ﺑﺮای ﻫﺮ ﻣﺪار ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺠﺎز ﻫﺎدی ﻣﺪار و وﺳﻴﻠﻪ ﺣﻔﺎﻇﺘـی آن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد، ﺑﻪ ﺷﺮط آﻧﻜﻪ از 12 ﻋﺪد ﭘﺮﻳﺰ ﺗﺠﺎوز ﻧﻜﻨﺪ.
5-1-10-13 ﻛﻠﻴﻪ ﻣﺪارﻫﺎی ﻧﻬﺎﻳـی، اﻋﻢ از روﺷﻨﺎﻳـی و ﭘﺮﻳﺰ ﺑﺮق، ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮای وﺻﻞ ﺑﻪ ﺑﺪﻧﻪﻫـﺎی ﻫـﺎدی ﭼﺮاغﻫﺎ ﻳﺎ ﻛﻨﺘﺎﻛﺖ ﭘﺮﻳﺰﻫﺎ (ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻣﻮرد) ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺎدی ﺣﻔﺎﻇﺘـی ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﺗﺒﺼﺮه: ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﺪﻧﻪ ﭼﺮاﻏـی از ﺟﻨﺲ ﻋﺎﻳﻖ ﺑﺎﺷﺪ، ﻫﺎدی ﺣﻔﺎﻇﺘـی در ﻣﺤﻞ آن ﺑﻪ دﻗﺖ ﻋﺎﻳﻖﺑﻨﺪی و رﻫﺎ ﻣـیﺷﻮد ﺗﺎ اﮔﺮ اﺣﺘﻤﺎﻻً در آﻳﻨﺪه در ﻣﺤﻞ آن ﭼﺮاغ ﺑﺎ ﺑﺪﻧﻪ ﻋﺎﻳﻖ، ﭼﺮاﻏـی ﺑﺎ ﺑﺪﻧﻪ ﻫﺎدی ﻧﺼﺐ ﺷﻮد، از آن ﻫﺎدی ﺣﻔﺎﻇﺘـی اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد.
6-1-10-13 ارﺗﻔﺎع ﭘﺮﻳﺰﻫﺎی ﺑﺮق ﻧﺼﺐ ﺷﺪه روی دﻳﻮار ازﻛﻒ ﺗﻤﺎم ﺷـﺪه ﻧﺒﺎﻳـﺪ ﻛﻤﺘـﺮ از 0/3 ﻣﺘـﺮ ﺑﺎﺷﺪ.
7-1-10-13 ﺣﺪاﻗﻞ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻛﻠﻴﺪﻫﺎ و ﭘﺮﻳﺰﻫﺎی ﺑﺮق و ﺟﻌﺒﻪ ﻓﻴﻮز در ﺻـﻮرﺗـیﻛـﻪ ﺷـﻴﺮ ﮔـﺎز ﻃﺒﻴﻌــی ﺑﺎﻻﺗﺮ از آنﻫﺎ و ﻳﺎ در ﻓﺎﺻﻠﻪ اﻓﻘـی آنﻫﺎ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﺮاﺑﺮ 10 ﺳﺎﻧﺘـیﻣﺘـﺮ ﺑـﻮده و اﮔـﺮ ﺷـﻴﺮ ﮔـﺎز اﺟﺒﺎراً زﻳﺮ آنﻫﺎ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاﺑﺮ 50 ﺳﺎﻧﺘـیﻣﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد (ﻣﺒﺤـﺚ 17 ﻣﻘـﺮرات ﻣﻠّـی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن).
8-1-10-13 ﺣﺪاﻗﻞ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻛﻠﻴﺪﻫﺎ و ﭘﺮﻳﺰﻫﺎی ﺑﺮق از ﻟﻮﻟﻪﻛﺸــی ﮔـﺎز ﻃﺒﻴﻌــی ﺑﺮاﺑـﺮ 5 ﺳـﺎﻧﺘـیﻣﺘـﺮ ﻣـیﺑﺎﺷﺪ (ﻣﺒﺤﺚ 17 ﻣﻘﺮرات ﻣﻠّـی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن).
9-1-10-13 ﺣﺪاﻗﻞ ارﺗﻔﺎع ﻧﺼﺐ ﭘﺮﻳﺰﻫﺎی ﺑﺮق ﺑـﺮای ﻣﺎﺷـﻴﻦ ﻟﺒﺎﺳﺸـﻮﻳـی و ﻣﺎﺷـﻴﻦ ﻇﺮﻓﺸـﻮﻳـی در ﻣﻨﺎزل ﻣﺴﻜﻮﻧـی ﺑﺮاﺑﺮ 60 ﺳﺎﻧﺘـیﻣﺘﺮ از ﻛﻒ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه و ﺣﺪاﻗﻞ ﻓﺎﺻﻠﻪ آن از ﻣﺤﻞ ﺧﺮوﺟـی ﻟﻮﻟـﻪ آب و ﻳﺎ ﻓﺎﺿﻼب ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎی ﻣﺬﻛﻮر، ﺑﺮاﺑﺮ 30 ﺳﺎﻧﺘـیﻣﺘﺮ ﻣـیﺑﺎﺷﺪ.
10-1-10-13 ارﺗﻔﺎع و ﻣﺤﻞ ﻧﺼﺐ ﭘﺮﻳﺰﻫﺎی ﺑﺮق وﺳﺎﻳﻞ و ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺑﺮﻗـی ﻧﺼﺐ ﺛﺎﺑﺖ و ﭘﺮﻳﺰﻫﺎی ﺑﺮق و ﺧﺮوﺟـیﻫﺎی ﻣﺪار ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺑﺮق دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ، ﺗﺠﻬﻴﺰات، ﻣﺼﺎرف اﺧﺘﺼﺎﺻـی و ﻏﻴﺮه ﺑﺎﻳﺪ ﺑـﺮ اﺳﺎس ﻧﻴﺎز و ﺷﺮاﻳﻂ آنﻫﺎ، اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺮدد.
11-1-10-13 در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎی ﻣﺴﻜﻮﻧـی ﺑﺮای ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮی از ﺧﻄـﺮات ﺑـﺮقﮔﺮﻓﺘﮕــی ﻛﻮدﻛـﺎن ﺑﺎﻳـﺪ ﭘﺮﻳﺰﻫﺎ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ درﭘﻮش اﻳﻤﻨـی ﻳﺎ ﭘﺮده ﻣﺤﺎﻓﻆ ﺑﺎﺷﺪ.
12-1-10-13 ﻛﻠﻴﻪ ﭘﺮﻳﺰﻫﺎی ﺑﺮق ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﻫﺎدی ﺣﻔﺎﻇﺘـی ﺑﺎﺷﻨﺪ.
13-1-10-13 اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺮﻳﺰﻫﺎی ﺑـﺮق ﭼﻨـﺪ ﺧﺎﻧـﻪ ﻣﺠـﺎز اﺳـﺖ و در اﻳـﻦ ﺻـﻮرت از ﻧﻈـﺮ ردﻳـﻒ 4-1-10-13 ﻫﺮ ﺧﺎﻧﻪ ﻳـک ﭘﺮﻳﺰ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣـیآﻳﺪ.
14-1-10-13 ﺑﻪ ﻫﺮ ﭘﺮﻳﺰ ﺑﺮق ﻳﺎ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺮﻳﺰ ﻓﻘﻂ ﻳـک دوﺷﺎﺧﻪ ﺑﺎ اﺗﺼﺎل زﻣﻴﻦ و ﻳﺎ دوﺷﺎﺧﻪ ﻣﺨﺼﻮص ﻟﻮازم ﺑﺮﻗـی ﺑﺎ ﻛﻼس ﻋﺎﻳﻖﺑﻨﺪی II (ﻋﺎﻳﻖﺑﻨﺪی دوﺑﻞ)، ﻣـیﺗﻮان وﺻﻞ ﻛﺮد.
15-1-10-13 ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓـی ﻫﺮ ﻣﺪار ﭘﺮﻳﺰ ﺑﺮق را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺿﺮﻳﺐ ﻫﻤﺰﻣﺎﻧـی آن ﻣـﺪار اﻧﺘﺨـﺎب ﮔﺮدد.
16-1-10-13 ﺗﻮان ﻣﺼﺮﻓـی ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻧﺼﺐ ﺛﺎﺑﺖ، ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻮان ﻧﺎﻣـی آنﻫﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد.
همچنین بخوانید: اﻟﺰاﻣﺎت ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎی ﺟﺮﻳﺎن ﺿﻌﻴﻒ – مبحث 13