ترموفیت حرارتی و نوارهای حرارتی جمع شونده
ترموفیت ها و نوار های حرارتی جمع شونده (heat-shrinkable tubings and tapes) لوله ها یا نوار های پلیمری هستند که پس از اعمال حرارت به مقدار لازم در محور قطری جمع می شوند. کاربرد ترموفیت ها و نوار های حرارتی بسیار وسیع است. از جمله کاربرد آن ها، می توان موارد ذیل را نام برد:
- عایق کاری اتصالات و شینه ها (بارس بارها) جهت کاهش فاصله حریم فاز به فاز و فاز به زمین
- تعمیر عایق سیم ها و کابل ها
- کد گذاری دسته سیم ها وشینه ها بر حسب رنگ
- استفاده به عنوان لیبل حول سیم، کابل، و لوله
- حفاظت مکانیکی اجسام (مانند لوله ها) جهت بهبود عملکرد آنها در برابر فرسودگی (زنگ زدگی و خوردگی ناشی از رطوبت، مواد شیمیایی و تغییرات آب و هوایی)
- زیباسازی و رنگ بندی کردن اجسام گوناگون با توجه به سطح صاف، خوش تماسی، و تنوع رنگی ترموفیت ها
فرآیند نصب ترموفیت ها و نوارهای حرارتی جمع شونده به این صورت است که ترموفیت حرارتی پیرامون جسم مورد پوشش قرار می گیرد، و یا در صورت نواری بودن آن، حول جسم پیچیده می شود. سپس با استفاده از منبع حرارتی مناسب (مانند سرپیک یا سشوار صنعتی)، در معرض حرارت قرار می گیرد. تحت این درجه حرارت، ترموفیت یا نوار حرارتی تنها در محور قطری منقبض، و حول جسم مد نظر مستحکم می گردد.
روند تولید ترموفیت حرارتی بدین ترتیب است که ابتدا ماده اولیه بر حسب خواص مورد نیاز ترموفیت انتخاب می گردد. پس از اضافه کردن افزودنی های لازم به ماده اولیه بر حسب نوع و مورد مصرف ترموفیت، لوله با روش اکستروژن تولید می گردد. سپس لوله ها با فن آوری تشعشع اتمی، پیوند- متقابل (”کراس لینک”) می گردند. این تشعشع، با ایجاد پیوند های کووالانسی ساختار مولکولی پلیمر را به گونه ای تغییر می دهد که پس از رسیدن به نقطه ذوب، مذاب نمی گردد و به جای آن خاصیت لاستیکی پیدا می کند. با توجه به این موضوع، این فرآیند را ”حافظه دار کردن” نیز می نامند.
پس از حافظه دار کردن مواد، لوله ها تا درجه حرارت ذوب ساختار مولکولی حرارت دیده، در محور قطری تحت فشار وسیع و به سرعت سرد می گردند. پس از آن ترموفیت ها بسته بندی می گردند. در هنگام بهره برداری مصرف کننده، پس از حرارت دهی ترموفیت بیش از درجه حرارت ذوب ساختار مولکولی، لوله یا نوار به قطر اولیه (قطر اولیه، قبل از وسیع سازی) باز و حول جسم مورد نظر جمع می گردد.
انواع ترموفیت حرارتی و نوارهای حرارتی پر مصرف WOER ذیلا معرفی می گردد:
۱- ترموفیت حرارتی تک لایه مورد مصرف عمومی (SGP)
الف) توضیحات:
ترموفیت های حرارتی تک لایه مورد مصرف عمومی از پلی الفین پیوند-متقابل (”کراس لینک”) شده تولید می گردد. این ماده منعطف دارای استحکام بالا در برابر پارگی، مقاومت بالا در مقابل حل شدن، و خواص عایقی مناسب می باشد. این ترموفیت های حرارتی به راحتی توسط روش های استاندارد صنعتی (سشوار صنعتی یا سرپیک) در دمای ۱۲۰ + درجه سانتی گراد جمع، و حول جسم مورد پوشش مستحکم می گردند. ضریب جمع شوندگی این ترموفیت ها ۲ به ۱ (۲:۱ ) است، بدین معنی که پس از حرارت مناسب، قطر ترموفیت به نصف قطر اولیه کاهش می یابد. با توجه به قیمت بسیار پایین، و خواص عمومی این نوع ترموفیت ها، این نوع ترموفیت های حرارتی تک لایه، ترموفیت هایی با کاربرد عام محسوب می شوند و از این رو، از آن به عنوان ترموفیت حرارتی مورد مصرف عمومی یاد می گردد. این نوع ترموفیت حرارتی، مصرف زیادی در هادی های ولتاژ پایین (تا ۱۰۰۰ ولت)جهت اهداف عایق بندی (عایق کاری سرسیم، کابلشو، باس بار (شینه) مسی، … کد بندی فازها (کابل ها، باس بارهای تابلو های فشار ضعیف، …) و علامت گذاری هادی های زمین یا خنثی (با استفاده از ترموفیت با رنگ سبز و زرد تلفیقی) دارند. استقاده از این ترموفیت ها حول اجسام دیگر (مانندلوله ها) جهت حفاظت مکانیکی جسم مورد پوشش، لیبل گذاری، و یا صرفا افزایش زیبایی ظاهری و رنگین سازی جسم نیز متداول است. با توجه به مصرف عام این نوع ترموفیت ها، رنگ بندی آن بسیار وسیع است. رنگ مشکی این مدل ترموفیت ها، در مقابل اشعه ماوراء بنفش (UV) مقاوم است.
ب) مشخصات:
- ماده تشکیل دهنده: پلی الفین انعطاف پذیر، ضد شعله، خود خاموش شونده، پیوند-متقابل (“کراس لینک”) شده
- درجه حرارت کاری: ۴۵ – درجه تا ۱۲۵ + درجه سانتی گراد (رنگ شفاف: ۴۵ – درجه تا ۱۰۵ + درجه سانتی گراد)
- اشتعال پذیری: ضد شعله، مطابق با استاندارد ۱ -UL VW (ششصد ولت، ۱۰۵ + درجه سانتی گراد) (کلیه رنگ ها به غیر از شفاف)
- حداقل دما جهت جمع شوندگی: ۷۰ + درجه سانتی گراد
- حداقل دما جهت جمع شوندگی کامل: ۱۲۰ + درجه سانتی گراد
- ضریب جمع شوندگی: ۲:۱ (۵۰% جمع شوندگی در محور عرضی)
- دارای استاندارد ۲۲۴UL از موسسه Underwriters Laboratory آمریکا (به شماره ثبت E 203950)
- سازگار با ضوابط Sony و RoHS
- بسته بندی: رول حول قرقره مقوایی (بسته بندی دیگر در صورت درخواست)
- رنگ: مشکی، شفاف، قرمز، زرد، آبی، سبز، سفید، زرد و سبز تلفیقی (ارت) (رنگ های نارنجی، قهوه ای، بنفش در صورت درخواست)
ج) شیوه کد گذاری کالا:
د) تصاویر:

۲ – ترموفیت حرارتی دو لایه (چسب دار) (D3TF)
الف) توضیحات:
ترموفیت های حرارتی دولایه (چسب دار) نیز با خواص مشابه ترموفیت های حرارتی تک لایه مورد مصرف عمومی است، با این اختلاف که این نوع ترموفیت های حرارتی، آغشته به یک لایه چسب حرارتی ضد آب و روغن در داخل بدنه ترموفیت (لوله) می باشد. پس از قرار گرفتن ترموفیت حول جسم و حرارت آن، علاوه بر جمع شدن ترموفیت، چسب حرارتی داخل بدنه ترموفیت روان می گردد و موجب آب بندی کامل حد فاصل ترموفیت حرارتی و جسم مورد پوشش می گردد. این چسب، باعت جلوگیری از نفوذ هوا، رطوبت، و گرد و غبار به داخل ترموفیت می شود. با توجه به این مزیت، این نوع ترموفیت ها عمدتا جهت خوشه بندی و آب بندی دسته سیم ها (مورد استفاده در تولید لوازم الکترونیکی، لوازمخانگی، خودرو، صنایع نظامی، …)، عایق نمودن اتصالات سیم و کابل، عایق نمودن محل تلاقی سیم و کابل و اتصالات آن، و تعمیر ترموفیت آسیب دیده سیم استفاده می گردد. با توجه به تنوع رنگی این نوع ترموفیت ها، از این ترموفیت ها علاوه بر آب بندی کامل و خوشه بندی، به منظورکد گذاری دسته سیم ها بر حسب رنگ نیز می توان استفاده نمود. رنگ مشکی این مدل در مقابل اشعه ماوراء بنفش UV مقاوم است.
ضریب جمع شوندگی این ترموفیت ها به صورت استاندارد ۳ به ۱(۳:۱) است، بدین معنی که پس از حرارت مناسب، قطر ترموفیت به یک سوم قطر اولیه کاهش می یابد. لیکن، ترموفیت های دولایه (چسب دار) با ضریب جمع شوندگی ۲:۱ و ۴:۱ نیز بنا به درخواست قابل عرضه می باشند.
ب)مشخصات:
- ماده تشکیل دهنده: پلی الفین انعطاف پذیر، ضد شعله، خود خاموش شونده، پیوند-متقابل (”کراس لینک”) شده آغشته به چسب حرارتی ضد آب و روغن
- درجه حرارت کاری: ۴۵ – درجه تا ۱۲۵ + درجه سانتی گراد (رنگ شفاف: ۴۵ – درجه تا ۱۰۵ + درجه سانتی گراد)
- اشتعال پذیری ترموفیت (بدون چسب): مطابق با استاندارد ۱-UL VW ((ششصد ولت، ۱۰۵ + درجه سانتی گراد)
- دمای مورد نیاز جهت حداقل جمع شوندگی: ۸۰ + درجه سانتی گراد
- حداقل دما جهت جمع شوندگی کامل: ۱۱۰ + درجه سانتی گراد
- ضریب جمع شوندگی: ۳:۱ (۶۵% جمع شوندگی در محور عرضی) (ضریب جمع شوندگی ۲:۱ D4TF 4:1 D2TFدرصورت درخواست
- سازگار با ضوابط Sony و RoHS
- دارای استاندارد ۲۲۴UL از موسسه Underwriters Laboratory آمریکا (به شماره ثبت ۲۰۳۹۵۰)
- بسته بندی: رول حول قرقره مقوایی یا شاخه های یک متری (بسته به قطر ترموفیت حرارتی) (بسته بندی دیگر در صورت درخواست)
- رنگ: مشکی (رنگ های دیگر در صورت درخواست)
ج) شیوه کد گذاری کالا:
د) تصاویر:
الف) توضیحات:
ترموفیت های حرارتی دولایه (چسب دار) ضخیم آغشته به یک لایه چسب حرارتی ضد آب و روغن در داخل بدنه ترموفیت (لوله) می باشد.پس از قرار گرفتن ترموفیت حول جسم و حرارت آن، عاوه بر جمع شدن ترموفیت، چسب حرارتی داخل بدنه ترموفیت روان می گردد و موجب آب بندی کامل حد فاصل ترموفیت حرارتی و جسم مورد پوشش می گردد. این چسب، باعت جلوگیری از نفوذ هوا، رطوبت، و گرد و غبار به داخل ترموفیت می گردد. ضخامت این ترموفیت ها، بیشتر از ترموفیت های دولایه معمولی است، و از این رو استفاده از آن در عایق کاری اتصالات کابل های فشار ضعیف، از جمله مفصل فشار ضعیف جهت عایق کاری رابط متصل کننده دو سر کابل و جایگزینی غلاف نهایی کابل با آن، و سرکابل فشار ضعیف جهت عایق کاری و آب بندی حد واسط کابل و کابل شو و جایگزینی غلاف نهایی کابل متداول است. این نوع ترموفیت ها مشکی رنگ، و در مقابل اشعه ماوراء بنفش UV مقاوم است. ضریب جمع شوندگی این ترموفیت ها ۳ به ۱(۳:۱) است، بدین معنی که پس از حرارت مناسب، قطر ترموفیت به یک سوم قطر اولیه کاهش می یابد.
ب) مشخصات:
- ماده تشکیل دهنده: پلی الفین انعطاف پذیر، ضد شعله، خود خاموش شونده، پیوند-متقابل (”کراس لینک”) شده آغشته به چسب حرارتی ضد آب و روغن
- درجه حرارت کاری: ۴۵ – درجه تا ۱۲۵ + درجه سانتی گراد (رنگ شفاف: ۴۵ – درجه تا ۱۰۵ + درجه سانتی گراد)
- اشتعال پذیری ترموفیت (بدون چسب): مطابق با استاندارد ۱-UL VW (ششصد ولت، ۱۰۵ + درجه سانتی گراد)
- دمای مورد نیاز جهت حداقل جمع شوندگی: ۸۰ + درجه سانتی گراد
- حداقل دما جهت جمع شوندگی کامل: ۱۱۰ + درجه سانتی گراد
- ضریب جمع شوندگی: ۳:۱ (۶۵% جمع شوندگی در محور عرضی)
- سازگار با ضوابط Sony و RoHS
- بسته بندی: شاخه های یک متری (بسته بندی دیگر در صورت درخواست)
- رنگ: مشکی (رنگ های دیگر در صورت درخواست)
۴- ترموفیت حرارتی باس بار (فشار متوسط) (BB10, BB20,BB36)
الف) توضیحات:
ترموفیت های حرارتی باس بار (فشار متوسط) از پلی الفین پیوند- متقابل (”کراس لینک”) شده تولید می شود. خاصیت اصلی این نوع ترموفیت ها،خاصیت عایقی بسیار بالای آن می باشد. مورد استفاده ترموفیت های باس بار (فشار متوسط) جهت عایق بندی انواع باس بار (شینه) های مستقیم یا خمیده مسی و آلومینیومی، در اشکال مستطیلی، مربعی، دایره ای، و در سطوح ولتاژی بالای ۱ کیلو ولت (فشار متوسط) می باشد. با توجه به استحکام و ضخامت مناسب این ترموفیت ها، امکان نصب آن برروی شینه های پیچ و مهره شده نیز میسر می باشد. با توجه به مدل لوله ای و بسته این ترموفیت ها، استفاده از این نوع ترموفیت، تنها قبل از اتصال باس بار ها به یکدیگر میسر است. این نوع ترموفیت ها در سه نوع گوناگون، جهت عایق بندی الکتریکی باس بار های تا ۱۰ کیلو ولت BB10 تا ۲۰ کیلو ولت BB20 تا ۳۶ کیلو ولت BB36 در مقابل تماس و یا برخورد موجودات زنده که گاهاً امکان تماس دو فاز (باس بار مجاور) برهنه از ترموفیت را نیز موجب خواهد گردید، عرضه می گردد. اختلاف این سه نوع ترموفیت، عاوه بر ضخامت، در مواد اولیه و افزودنی های آن می باشد. عاوه بر خاصیت عایقی، استفاده از ترموفیت باس بار در باس بار (شینه) ها، امکان کاهش حریم فاز به فاز و فاز به زمین، و نتیجتا کاهش فاصله بین شینه ها و امکان کوچک تر ساختن تابلو را میسر می سازد. جهت حداقل سازی فاصله حریم استفاده از ترموفیت حرارتی BB63 و جهت کاهش فاصله به مقدار محدودتر ترموفیت های حرارتی BB20 و BB10 (بسته به ولتاژ باس بار و میزان کاهش فاصله حریم لازم) استفاده می گردد. رنگ استاندارد ترموفیت های باس بار، قرمز متمایل به قهوه ای می باشد، لیکن رنگ های دیگر نیز بنا به درخواست قابل عرضه می باشد.
ب) مشخصات:
- ماده تشکیل دهنده: پلی الفین انعطاف پذیر، ضد شعله، خود خاموش شونده، پیوند-متقابل (”کراس لینک”) شده
- درجه حرارت کاری: ۵۵ – درجه تا ۱۲۵ + درجه سانتی گراد
- اشتعال پذیری: بیشتر از ۲۸ (ایندکس اکسیژن)
- حداقل دما جهت جمع شوندگی: ۸۴ + درجه سانتی گراد
- حداقل دما جهت جمع شوندگی کامل: ۱۲۰ + درجه سانتی گراد
- ضریب جمع شوندگی: BB10 2.5:1 (شصت درصد جمع شوندگی در محور عرضی)
- ضریب جمع شوندگی BB36 و BB20 2:10 (پنجاه درصد جمع شوندگی در محور عرضی)
- بسته بندی: رول حول قرقره مقوایی
- رنگ: قرمز متمایل به قهوه ای (رنگ های دیگر در صورت درخواست)
۵ – نوار حرارتی باس بار (فشار متوسط) (BBT)
الف) توضیحات:
نوار حرارتی باس بار (فشار متوسط)، نوار های حرارتی مورد مصرف عمومی جهت اهداف عایق کاری محسوب می گردند. از متداول ترین موارد استفاده نوار حرارتی، به موارد ذیل می توان اشاره نمود:
- عایق کاری زوایای باس بار ها (مثلا، خمیدگی های ۹۰ درجه) که در صورت استفاده از روکش حرارتی در آن هوا جمع می گردد
- عایق کاری باس بار هایی که قبلا نصب گردیده، و دیگر امکان استفاده از روکش حرارتی لوله ای حول آن میسر نیست
- عایق کاری محل تلاقی باس بار ها با یکدیگر که امکان عبور روکش حرارتی لوله ای از آن میسر نیست
- عایق کاری اتصالات و اجسام با اشکال هندسی خاص
- تعمیر روکش حرارتی لوله ای آسیب دیده حول باس بار
- تعمیر غلاف بیرونی کابل آسیب دیده (آپارات کابل)
- حفاظت از لوله های فلزی در مقابل زنگ زدگی
سطح داخلی نوار حرارتی آغشته به چسب است. پس از پیچیدن نوار حول باس بار، کابل، و یا لوله، نوار حرارتی در معرض حرارت قرار می گیرد.
در اثر حرارت، علاوه بر جمع شدن و انقباض نوار حرارتی تا ۳۰ % حول جسم مورد پوشش، چسب حرارتی داخل آن روان می گردد که موجب اتصال محکم لایه های نوار به یکدیگر می شود. با توجه به خواص ویژه این چسب، چسب به باس بار و یا هر جسم دیگر مورد پوشش نمی چسبد، و تنها حلقه های نوار را به یگدیگر مستحکم می نماید، و مانع عبور هوا، رطوبت، و گرد و غبار به داخل جسم مورد پوشش می گردد. بنابراین، آب بندی و عایق بندی کامل جسم، با این مزیت که امکان رفع نوار پس از نصب بدون هیچ گونه اثر به جا گذاشته چسب بر روی باس بار، کابل، لوله و یا هر جسم دیگر میسر می باشد. تعداد لایه های مورد پیچش روی هم نوار حرارتی، بسته به ولتاژ باس بار مورد عایق بندی متغیر است. معمولا، نوار ها با ۷۵ % همپوشانی حول جسم جهت عایق کاری تا سطح ولتاژ ۱۰ کیلو ولت پیچیده می گردند. لیکن، با پیچیدن سه دور نوار روی یکدیگر (نسبت هم پوشانی ۳) امکان عایق کاری باس بار تا سطح ولتاژ ۳۶ کیلو ولت بر اساس مشخصات IEC میسر می باشد. نوار ها در چهار عرض مختلف عرضه می گردند. عرض ۲۵ میلیمتر آن، جهت عایق کاری طول ها و باس بار های کوتاه، عرض ۵۰ و ۷۵ میلیمتر آن جهت مصارف عام عایق بندی به عنوان پر کاربرد ترین سایز ها، و عرض ۱۰۰ میلیمتر آن جهت عایق کاری طول ها و باس بار های بلند مورداستفاده قرار می گیرد.
ب) مشخصات:
- ماده تشکیل دهنده: پلی الفین انعطاف پذیر، ضد شعله، خود خاموش شونده، پیوند-متقابل (کراس لینک) شده
- درجه حرارت کاری: ۵۵ – درجه تا ۱۰۵ + درجه سانتی گراد
- حداقل دما جهت جمع شوندگی کامل: ۱۰۰ + درجه سانتی گراد
- درصد جمع شوندگی: بیشتر از ۳۰%
- بسته بندی: رول ۵ متری
- رنگ: قرمز متمایل به قهوه ای(رنگ های دیگر در صورت درخواست)
سایر انواع ترموفیت حرارتی
با توجه به کاربرد وسیع ترموفیت های حرارتی در صنایع مختلف و تنوع آنها بر حسب جنس و خواص، در این کاتالوگ صرفا انواع پر مصرف و متداول ترموفیت حرارتی عنوان گردید. جهت اطلاعات بیشتر در خصوص انواع خاص تر، لطفا به سایت woer .ir رجوع و یا با دفتر WOER در ایران، شرکت آژاکس (آژندکاوش ساعی)، تماس حاصل نمایید.
ذیلا، برخی دیگر از ترموفیت های تولیدی شرکت ،WOER به همراه ویژگی بارز و مورد مصرف هر کدام به صورت تیتر وار معرفی می گردد.
ترموفیت حرارتی ضد اصطکاک و خوش تماس (SSP)
نکاتی در خصوص نصب ترموفیت حرارتی
-
-
-
- گرمای کنترل نشده می تواند جمع شوندگی ناهمگون، آسیب فیزیکی، و خرابی ترموفیت حرارتی را ایجاد نماید. بنا بر این استفاده از سر پیک مناسب واستاندارد، با منبع حرارتی بوتان و شعله زرد رنگ و یا سشوار صنعتی با حرارت قابل کنترل توصیه می گردد.
-
-
-
- اگر طول زیادی از کابل، باس بار (شینه)، و یا لوله توسط ترموفیت حرارتی پوشانده می شود، فرآیند نصب ترموفیت ازیک سر آغاز، و به تدریج تا سر دیگرآن ادامه می یابد.
-
-
-
- ضروری است حرارت به طور یکسان در راستای طول و قطر ترموفیت حرارتی اعمال گردد تا ترموفیت به صورت یکنواخت جمع و از لحاظ شکلی با کابل، باس بار (شینه) و یا هر جسم دیگر مورد پوشش سازگاری پیدا کند. برای جلوگیری از ایجاد تنش فیزیکی، منبع حرارت پس از جمع شدگی کامل ترموفیت حرارتی به سرعت حذف می گردد تا ترموفیت به آرامی خنک شود.
-
-
-
- جهت جلوگیری از سوختن ترموفیت حرارتی، ضروری است شعله به صورت دائم در حرکت باشد.
-
-
-
- قبل از نصب ترموفیت حرارتی حول باس بار (شینه) ، باس بار به اندازه ای که در اثر تماس دست با آن داغ حس شود، مورد حرارت قرار می گیرد. جهت باس بار های مستطیل شکل، قسمت ترموفیت حرارتی در مجاورت لبه ها ابتدا حرارت داده می شود. این موضوع باعث یکنواختی بیشتر ضخامت ترموفیت حول باس بار می گردد.
-
-
-
- ترموفیت های حرارتی در دمای تقریبی ۱۲۰ + درجه به صورت کامل جمع می شوند. (هشدار: در صورتی که حرارت اعمالی به ترموفیت از ۳۱۵ + درجه سانتیگراد تجاوز کند، احتمال سوختگی ترموفیت وجود دارد.)
-
-
-
- ظاهر شدن برجستگی و فرو رفتگی بر روی سطح ترموفیت حرارتی در حین حرارت عادی است. این موضوع با ادامه حرارت یکنواخت بر طرف می گردد.
-
-
-
- فرآیند حرارت دهی بلافاصله پس از محو برجستگی و فرو رفتگی، و یا پس از اینکه ترموفیت حرارتی به صورت یکنواخت حول جسم مورد پوشش جمع شد، متوقف می شود.
-
-
-
- دقت در جابجایی باس بار (شینه) های مسی بلافاصله پس از نصب ترموفیت حول آن ضروری است. ترموفیت های گرم، نرم و مستعد آسیب فیزیکی می باشند.
- رعایت تدابیر ایمنی در هنگام کار با شعله مستقیم ضروری است. تجهیز محیط کار به تهویه مناسب در این خصوص ضروری می باشد.
-
-